Logo
Knowledge base
London Chamber Knowledge base
Logo
REACH (گواهینامه بین المللی انطباق محصولات شیمیایی)

اگرچه مواد شیمیایی به نحوه گسترده ای در زندگی انسان وارد شده اند و جزء لاینفک زندگی انسان هستند، ولی نگرانی ها در مورد اثرات آنها بر روی سلامتی انسان و محیط زیست یک مسئله جهانی است. در حال حاضر تقریباً ۵۷۵۰۰۰ ماده شیمیایی وجود دارد و هر ساله ۱۰۰ ها ماده شیمیایی جدید وارد بازار میگردد، بدیهی است که این مواد می توانند پیامدهای بهداشتی و زیست محیطی متنوعی داشته باشند. بنابراین لازم است مقتضیات یکسانی برای کلیه مواد شیمیایی که تولید یا وارد یا مصرف می شوند در نظر گرفته شده و اطلاعات لازم برای حفاظت کارکنان و مصرف کنندگان در برابر خطرات مواد شیمیایی از طریق کاهش مواجهه، جایگزینی مواد خطرناک و تدوین مقررات کاری فراهم گردد.

مقررات جاری اتحادیه اروپا برای مواد شیمیایی، مجموعه ای از قوانین تدوین شده در طی سالهای متمادی است که در آن الزامات جداگانه ای برای مواد شیمیایی قدیمی (فاصله ۱۹۷۱ تا ۱۹۸۱) و مواد شیمیایی جدید (پس از سال ۱۹۸۱) وجود دارد. در این مقررات اطلاعات کافی در مورد اثر اکثر این مواد بر روی سلامت انسان و محیط زیست ارائه نمی شود و شناسایی و ارزیابی ریسک های بهداشتی ناشی از این مواد با سرعت اندکی پیش رفته، ضمن اینکه این مقررات مانع از تحقیق و نوآوری در جهت شناسایی ریسکهای مواد شیمیایی می شود. بنابراین با توجه به ضرورت وجود اطلاعات برای ارزیابی و کنترل موثر مخاطرات بهداشتی، اتحادیه اروپا تصمیم گرفت سیستمی را طراحی نماید که در آن کلیه مواد شیمیایی قبل از ورود به بازار مورد آزمایش قرار گیرند و این مسئولیت علاوه بر مقامات عمومی نظارتی بر عهده تولیدکننده و واردکننده نیز گذاشته شود.

گواهینامه REACH چیست ؟

ریچ (REACH)نظامنامه ای است که توسط اتحادیه اروپا به منظور مدیریت و کنترل مخاطرات و احتمالات آسیب زا برای سلامتی و ایمنی انسان و محیط زیست که در مراحل تولید و ساخت، واردات و استفاده مواد شیمیایی بروز کنند تدوین شده است و در عین حال تدوین این مقررات به افزایش توان رقابتی صنعت اروپا با تقویت و ایجاد فرصتهای نوآوری و ابتکار عمل منجر خواهد شد.

 واژه ریچ(REACH) اختصاری است از کلمات Registration (ثبت) Evaluation (ارزیابی) Authorization  (صدور مجوز مواد شیمیایی) و Restrictions of Chemicals که مرحله چهارم آن در واقع نوعی محدودیت و ممانعت های استفاده از مواد شیمیایی است.

 ثبت: تولیدکنندگان و واردکنندگان مواد شیمیایی موظفند با خواص شیمیایی، کاربردها، جابجایی ایمن و در برخی موارد آزمایش این گونه مواد را گردآوری و گزارش دهند.

ارزیابی: ریسک های ناشی از مصرف مواد شیمیایی ارزیابی و طریقه ایمن مصرف مواد شیمیایی خطرناک به صورت کامل تشریح شود.

صدور مجوز و محدودیت ها: مواد شیمیایی خطرناک فقط پس از تصویب توسط آژانس مواد شیمیایی اروپا   (ECHA)  قابل استفاده هستند. ضرورت تدوین ریچ اگرچه امروزه صنعت شیمیایی بصورت کاملاً کنترل شده می باشد، اما در پاره ای موارد گزارشاتی دال بر عدم کفایت و ناکارآمدی برخی مصوبات مقرراتی اروپا و غیرشفاف بودن آنها وجود دارد. زمان بر بودن و ناکارآمدی برخی مقررات جاری در کنترل تهدیدات نشات گرفته از عوارض منفی مواد شیمیایی در بخشهای ایمنی و حفظ سلامتی افراد و حفاظت از محیط زیست گویای این موضوع است.  به عبارت دیگر ضرورت تدوین ریچ ناشی از وجود نگرانی از حیث فقدان اطلاعات در زمینه دامنه خطرات و میزان آسیب پذیری سلامت و ایمنی افراد و محیط زیست از ابتدای مرحله ساخت و تولید تا مرحله مصرف و کاربرد مواد شیمیایی است. از جمله ویژگیهای عملکردی ریچ ، اصرار و پافشاری جدی آن در تصویب قوانینی برای محافظت از کارگرانی است که در بخشهای مختلف در معرض مواد شیمیایی مضر و خطرناک قرار دارند و محیط کار آنان از ضریب ایمنی پایینی برخوردار است.

افزایش ضریب ایمنی و رفع هرگونه عامل نگران کننده محیط کار کارگران به لحاظ در دسترس قرار دادن هشدارهای ایمنی بصورت قابل فهم و درک آسان، اطلاع رسانی مناسب و کافی و به موقع برای کاربران صنایع پایین دستی و پرسنل آنان در مناقصات و مزایده ها جهت حذف احتمالات آسیب زا و رفع عوامل بیماری زا، تشویق جایگزینی مواد مناسب و بکارگیری شیوه های کاربردی مجاز و استاندارد بجای استفاده از مواد مضر از جمله اقداماتی هستند که ریچ با جدیت خواهان آن است. از طرف دیگر ریچ معتقد است که مسئولان و کاربران صنایع پایین دستی نظیر تولیدکنندگان و واردکنندگان مواد شیمیایی باید نسبت به رعایت کلیه ضوابط و مسائل و ایمنی پایبند و متعهد باشند.

در بخشهای رقابتی، سیستم فعلی کنترل و ارزیابی مواد جدید (در صورت ورود بیش از یک تن در سال)، ناتوان و مختل کننده نوآوری و ابتکار عمل در صنعت شیمیایی اروپا محسوب می شود چراکه سیستم فعلی در طی ۲۰ سال اخیر در حدود ۳۰۰۰ ماده شیمیایی تحت پوشش اطلاع رسانی قرار داده است که این رقم در مقایسه با کشورهای آمریکا و ژاپن چندان مطلوب نیست.

با ایجاد یک سیستم برای مواد جدید و موجود، امید این است که ریچ در شفاف سازی و افزایش کارآمدی همچنین کاهش خلا ناشی از کمبودهای اطلاعاتی و افزایش توان رقابتی صنعت اروپا توام با تقویت نوآوریها کارساز باشد.

اهداف گواهینامه ریچ/REACH:

– افزایش ایمنی و سلامتی افراد و حفاظت از محیط زیست

– صیانت و رشد توان رقابتی صنعت اروپا

– ممانعت از گسیختگی و چندگانگی بازار داخلی اروپا

– شفاف سازی و رفع ابهامات مقرراتی

– ائتلاف و یکپارچگی با شرایط و وضع بین المللی

– مطابقت با تعهدات بین المللی اروپا در قبال سازمان تجارت جهانی (WTO)

پیشنهاد دهندگان و متولیان گواهینامه ریچ (REACH) پذیرفته اند که تنوع موضوعات آیین نامه و دایره نفوذ دستورالعملها نه تنها در خصوص تولید مواد شیمیایی بلکه تعداد زیادی از کاربران این مواد را در صنایعی نظیر خودروسازی، نساجی، کشاورزی، داروسازی و بهداشت، صنایع چوب، کامپیوتر، بخشهای خدماتی در زمینه محیط زیست و  … شامل خواهد بود در حقیقت کاربرد گواهینامه ریچ نه تنها در مورد مواد شیمیایی مورد استفاده در صنایع است بلکه گواهینامه ریچ در مورد موادی که در زندگی روزانه نیز استفاده می شوند همچون مواد تمیزکننده، رنگها و در مواردی همچون لباسها و وسایل الکتریکی نیز کاربرد دارد.

کاربرد گواهینامه ریچ/REACH:

هر شرکت تولید کننده، واردکننده، مصرف کننده یا توزیع کننده مواد، ترکیبات یا کالاهای شیمیایی مسئول حصول اطمینان از انطباق با ریچ (REACH) می باشد. بنابراین، این قانون کلیه تولیدکنندگان، عرضه کنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان مواد شیمیایی و نیز شرکت ها و موسساتی که محصولات خود را به اتحادیه اروپا صادر می کنند را در بر می گیرد.

تولیدکنندگان و واردکنندگان مواد شیمیایی باید آمار دقیقی از مواد تولید شده و وارد شده را ارائه کنند و هیچ شرکتی حق تولید و یا بازاریابی مواد ثبت نشده را ندارد. استفاده کنندگان ترکیبات شیمیایی حتی برای استفاده از کالاهایی که به شکل خام است می بایست مواد مورد استفاده خود را ثبت کنند.

تمامی مواد وارداتی و تولید شده با حجمی بالاتر از یک تن در سال که در چارچوب اهداف ریچ تعریف می شوند مشمول مقررات بوده و الزام ثبت در مورد آنها وجود دارد. مواد موجود بر مبنای فازی و در حد و مقدار آستانه، ثبت می شوند و در خصوص برخی مواد شیمیایی ارزیابی هایی صورت می گیرد استعمال مواد خطرناک ممکن است نیاز به اخذ مجوز داشته باشد در عین حال ممکن است نسبت به تولید و استفاده از این مواد سختگیری هایی اعمال گردد.

ریچ (REACH) در حدود ۴۰ دستورالعمل فعلی را تغییر خواهد داد اما در تضاد با سایر قوانین مواد شیمیایی نیست و این تغییرات تاثیرات بسزایی در بخشهای مختلف به دنبال خواهد داشت.