یکی از مهمترین موضوعات در صنعت تولید و بسته بندی مواد غذایی یافتن بهترین نمونه از مواد اولیه سالم می باشد که ظروف فود کانتکت (FOOD CONTACT) یا فود گرید به این منظور تولید می شوند.
در زنجیره تامین مواد غذایی تمام بخش های مرتبط از مراحل اولیه تولید تا بسته بندی مواد خوراکی به یک اندازه در فراهم نمودن مواد غذایی سالم مسئول هستند و هر کدام قوانین و ضوابط مختص به خود را اجرا میکنند. سازمان ها و تولید کنندگان می توانند با اجرای قوانین مربوط به فودکانتکت (FOOD CONTACT) سلامت و کیفیت محصولات این زنجیره را تامین کنند.
در صورتی که شما نیز جزء آن دسته از افراد هستید که در کسب و کار خود به نحوی با مواد غذایی سروکار دارید و به سلامت تولیدات خود اهمیت می دهید حتما از اهمیت آن در سلامت و ایمنی مواد غذایی آگاهی دارید.
ظروف فود کانتکت (FOOD CONTACT) و یا فودگرید اصطلاحی است که غالباً، برای ظروف مناسب در تولید مواد غذایی استفاده می شود که این مواد در صنعت تولیدات خوراکی از جایگاه ویژه ای برخوردار است.
در واقع ظروف مواد اولیه را در تولید پوشش و بسته بندی مواد خوراکی و غیر خوراکی تشکیل می دهند که از لحاظ بهداشت و سلامت، منحصر به فرد می باشند. این مواد بهداشتی در تماس با مواد غذایی (FOOD CONTACT)هیچ نوع آلودگی را منتقل نمیکنند و مهاجرت شیمیایی ندارند.
ظروف در تماس با مواد غذایی( فود کانتکت) به نحوی تعریف شده‌اند که در تماس با مواد غذایی برای مصرف انسان و هر موجود دیگری از مواد مضر به دور می باشند؛ که با استفاده از انواع آزمایش های استاندارد و به روز دنیا از نظر مقاومت و سلامت بررسی شده و سپس به بازار عرضه می‌شوند.
نکاتی در رابطه با مواد اولیه ظروف در تماس با مواد غذایی (FOOD CONTACT)
در بسته بندی های ناسالم مولکول ها با توجه به شرایط محیطی در برخی موارد، مواد مضرخود را به مواد غذایی منتقل می کنند این در حالی است که قوانینی برای تضمین بهداشت بسته بندی ها متناسب با تنوع مواد مصرفی داخل آن تعیین شده است و گواهینامه FOOD CONTACT برای ظروف در تماس با مواد غذایی به طور کامل این اطمینان را به شما می‌دهد که این تولیدات از لحاظ ایمنی و بهداشت، قابل اعتماد هستند
سطوح ظروفی که با مواد غذایی در تماس هستند FOOD CONTACT) (می بایست عاری از هر نوع مواد زیانبار برای مواد غذایی باشد و خاصیت مواد غذایی را برای مدت طولانی حفظ کند؛ مواد این ظروف می بایست حتی در شرایط سخت تولید، مانند حرارت و فشار بالا از انتقال عوامل آسیب زننده و سرطان زا به مواد غذایی جلوگیری کند.
در حال حاضر این امکان وجود دارد تا بر اساس میزان چربی و دمای هر کالا و همچنین مقدار PH ماده غذایی مورد نظر وشرایط بسته بندی، ظروف متفاوتی تولید شوند.
مواردی که نیاز به داشتن گواهینامه فود کانتکت (FOOD CONTACT) دارند :
در حوزه مواد غذایی، ظروفی که در انواع بسته بندی ها مثل لیوان، قوطی های نوشیدنی و ظروف بسته بندی، غذای کودک و بزرگسال را در خود جای می‌دهند.
قابل ذکر است که این ظروف می‌توانند از انواع مواد، مانند پلاستیک ، کاغذ ، کارتن، روکش بسته بندی ، فلز و ... ساخته شوند.
نوع دیگر استفاده از ظروف فود کانتکت در تولید نایلون ها جهت بسته بندی برای مواد غذایی است که در این نوع از پلاستیک ها ، از مواد اولیه بسیار مقاوم استفاده می شود و می بایست تمام موارد بهداشتی نیز برای تولید این نوع از پلاستیک رعایت شود یکی از موارد مصرف این پلاستیک ها بسته بندی های آجیل ، چیپس و پفک می باشد.
کارخانجات مواد غذایی با استفاده از این ظروف، ایمنی و بهداشت محصولات خود را تضمین میکنند.
در مصارف صنعتی دیگر ، میتوان به استفاده از این مواد در صنعت کشاورزی ، لوله های آب آشامیدنی و همچنین صنعت بسته بندی دارو ها اشاره کرد.
مواد غذایی در حین تولید ، فرآوری ، ذخیره سازی ، تهیه و سرو قبل از مصرف نهایی با بسیاری از مواد در تماس هستند. به اینگونه مواد تماس با مواد غذایی (FCM) گفته می شود.منظور از این مواد ، مواردی است که در تماس با غذا هستند(فود کانتکت-FOOD CONTACT) یا قرار است در تماس با غذا قرار بگیرند ، موادی که از قبل با غذا در تماس هستند یا ممکن است با غذا در تماس باشند و یا می تواند مواد تشکیل دهنده خود را در زمان استفاده به غذا منتقل کنند. این موضوع شامل تماس مستقیم یا غیرمستقیم با صنایع غذایی است از جمله:
ظروف مخصوص حمل غذا
ماشین آلات برای پردازش مواد غذایی
مواد بسته بندی
ظروف آشپزخانه و کارد و چنگال
(توجه: این مورد شامل تجهیزات ثابت تأمین آب عمومی یا خصوصی نیست.)
FCM ها باید به اندازه کافی بی اثر باشند تا ترکیبات آنها نه بر سلامتی مصرف کننده تأثیر منفی بگذارد و نه بر کیفیت غذا تأثیر بگذارد. برای اطمینان از ایمنی FCM ها و تسهیل جابجایی آزاد کالا ، قوانین اتحادیه اروپا قوانینی الزام آور را تعیین کرده است که تولیدکنندگان فعال در این زمینه باید از آنها تبعیت کنند.
مواد در تماس با مواد غذایی( FOOD CONTACT ) نباید برای سلامتی انسان خطرناک باشد ، ترکیب یا محصولات غذایی را تغییردهد و منجر به تغییر در خصوصیات ارگانولپتیک آنها به عنوان مثال طعم ، بو ، شکل ، رنگ یا بافت مواد غذایی شود .
قوانین اتحادیه اروپا در مورد موادی که در تماس با مواد غذایی( FOOD CONTACT ) هستند می تواند دامنه کلی داشته باشد ، یعنی در مورد تمام FCM ها اعمال شود یا فقط در مورد مواد خاص اعمال شود. در صورت عدم وجود قوانین خاص اتحادیه اروپا ، ممکن است قانون اتحادیه اروپا با قوانین ملی کشورهای عضو تکمیل شود.
ایمنی FCM توسط سازمان ایمنی مواد غذایی اروپا (EFSI) ارزیابی می شود.
ایمنی مواد در تماس با مواد غذایی ( FOOD CONTACT )توسط متصدیان تجاری و همچنین توسط مقامات ذیصلاح کشورهای عضو در هنگام کنترل های رسمی آزمایش می شود.
اهداف قوانین فود کانتکت( FOOD CONTACT ):
گواهینامه فود کانتکت از سلامت مصرف کنندگان محافظت کنید
گواهینامه فود کانتکت اطمینان از عملکرد موثر بازار داخلی
این اقدامات خاص در سطح اروپا برای مواد زیر تعیین شده است:
مواد ساخته شده از پلاستیک نیاز به گواهینامه فود کانتک ( FOOD CONTACT )دارند
مواد ساخته شده از پلاستیک بازیافتینیاز به گواهینامه فود کانتک( FOOD CONTACT ) دارند
مواد فعال و هوشمندنیاز به گواهینامه فود کانتک ( FOOD CONTACT )دارند
مواد ساخته شده از سرامیکنیاز به گواهینامه فود کانتک( FOOD CONTACT ) دارند
مواد ساخته شده از سلولز احیا شدهنیاز به گواهینامه فود کانتک ( FOOD CONTACT )دارند
محدودیت در استفاده از مشتقات خاص اپوکسی